Ν. 2859: Άρθρο 19 Φορολογητέα αξία στην παράδοση αγαθών, στην ενδοκοινοτική απόκτηση αγαθών και στην παροχή υπηρεσιών ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε' ΦΟΡΟΛΟΓΗΤΕΑ ΑΞΙΑ ΚΑΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΦΟΡΟΥ

1.  Στην παράδοση αγαθών, στην ενδοκοινοτική απόκτη­ση αγαθών, καθώς και στην παροχή υπηρεσιών, ως φο­ρολογητέα αξία λαμβάνεται η αντιπαροχή που έλαβε ή πρόκειται να λάβει για τις πράξεις αυτές ο προμηθευτής των αγαθών ή αυτός που παρέχει τις υπηρεσίες από τον αγοραστή, το λήπτη ή τρίτο πρόσωπο, προσαυξημένη με οποιαδήποτε παροχή που συνδέεται άμεσα με αυτή.

2.  Κατ' εξαίρεση, στις πιο κάτω περιπτώσεις, ως φορο­λογητέα αξία λαμβάνεται:

α) για τις πράξεις παράδοσης αγαθών, που αναφέρο­νται στο άρθρο 7, καθώς και για τις ενδοκοινοτικές απο­κτήσεις αγαθών, που αναφέρονται στην περίπτωση α'του άρθρου 12, η τρέχουσα τιμή αγοράς των αγαθών ή παρό­μοιων αγαθών ή, αν δεν υπάρχει τιμή αγοράς, το κόστος των αγαθών, κατά το χρόνο πραγματοποίησης των πρά­ξεων αυτών,

β) για τις προβλεπόμενες από τις περιπτώσεις α'και β'του άρθρου 9 παροχές υπηρεσιών, το σύνολο των εξό­δων που αναλογούν στην εκτέλεση της παροχής των υ­πηρεσιών αυτών,

γ) για την παροχή υπηρεσιών, που προβλέπει η διάταξη της περίπτωσης γ'του άρθρου 9, για την ανταλλαγή αγα­θών, καθώς και για κάθε περίπτωση που η αντιπαροχή δεν συνίσταται σε χρήμα , η κανονική αξία τους.

Ως κανονική αξία θεωρείται το ποσό που θα έπρεπε, κά­τω από κανονικές συνθήκες λειτουργίας της αγοράς, να

καταβάλλει οποιοσδήποτε αγοραστής ή λήπτης για να ε­πιτύχει την απόκτηση του αγαθού ή τη λήψη της υπηρε­σίας από έναν ανεξάρτητο προμηθευτή ή από πρόσωπο που παρέχει ανεξάρτητα τις υπηρεσίες αυτές στο εσωτε­ρικό της χώρας,

δ) για τις πράξεις που προβλέπουν οι διατάξεις των πα­ραγράφων 1 και 2 περίπτωση α'του άρθρου 6, η αξία όπως αυτή προσδιορίζεται από τις διατάξεις του νόμου για την επιβολή του φόρου μεταβίβασης ακινήτων, που ισχύουν κατά το χρόνο γένεσης της φορολογικής υποχρέωσης. Για τις παραδόσεις ακινήτων στον κύριο του οικοπέδου που αναθέτει σε εργολάβο την ανέγερση οικοδομής με το σύστημα της αντιπαροχής, ως φορολογητέα αξία λαμβά­νεται η αξία των κτισμάτων που παραδίδονται σε αυτόν. Η αξία αυτή προσδιορίζεται όπως πιο πάνω και δεν μπορεί να είναι μικρότερη από την αξία των ποσοστών του οικο­πέδου που μεταβιβάζονται από τον κύριο του οικοπέδου στον εργολάβο κατασκευαστή.

Κατ'εξαίρεση, για τον υπολογισμό της φορολογητέας αξίας σε περίπτωση παράδοσης ακινήτου σε πρόσωπα που έχουν δικαίωμα μερικής ή ολικής απαλλαγής από το φόρο μεταβίβασης ακινήτων, η αξία αυτή μειώνεται κατά το μέρος που αντιστοιχεί στην απαλλασσόμενη από το φόρο μεταβίβασης ακινήτων αξία.

Το αμάχητο τεκμήριο για τη μεταβίβαση αποπερατωμέ­νου διαμερίσματος, που ορίζεται από τις διατάξεις του άρθρου 2 του νόμου για την επιβολή του φόρου μεταβί­βασης ακινήτων, ισχύει και για την εφαρμογή των διατά­ξεων του παρόντος άρθρου.

3.  Όταν τα στοιχεία προσδιορισμού της φοροληγητέας αξίας εκφράζονται σε νόμισμα άλλου κράτους, για τον προσδιορισμό της φορολογητέας αξίας λαμβάνεται υπό­ψη η ισοτιμία του νομίσματος αυτού προς τη δραχμή, ό­πως αυτή προσδιορίζεται από τη διάταξη της παραγρά­φου 3 του άρθρου 20 .

4.  Στη φορολογητέα αξία περιλαμβάνονται:

α) Οι τόκοι των επί πιστώσει πωλήσεων, οι τόκοι υπερη­μερίας, καθώς και τα παρεπόμενα έξοδα με τα οποία ο προμηθευτής επιβαρύνει τον αγοραστή των αγαθών ή το λήπτη των υπηρεσιών, όπως τα έξοδα προμήθειας, μεσι­τείας, συσκευασίας, ασφάλισης, μεταφοράς, φορτοεκ­φόρτωσης, ακόμη και αν αποτελούν αντικείμενο ιδιαίτε­ρης συμφωνίας,

β) οι κάθε είδους φόροι, τα δικαιώματα, οι εισφορές, τα τέλη υπέρ του Δημοσίου ή τρίτων και τα τέλη χαρτοσή­μου, με εξαίρεση το φόρο του παρόντος νόμου.

Προκειμένου για παραδόσεις αγαθών που διατίθενται σε συσκευασία η οποία επιστρέφεται, η αξία του περιεχο­μένου και της συσκευασίας αναγράφεται χωριστά κατά συντελεστή φόρου, εφόσον υπάγονται σε διαφορετικό συντελεστή.

Στην περίπτωση του προηγούμενου εδαφίου, δύναται ο υποκείμενος στο φόρο να μην αναγράφει φόρο για την α­ξία της συσκευασίας τόσο κατά την παράδοση όσο και κατά την επιστροφή αυτής, εφόσον η επιστρεφόμενη συ­σκευασία καλύπτεται από καταβαλλόμενη εγγύηση.

5.Στη      φορολογητέα αξία δεν περιλαμβάνονται:

α) Οι χορηγούμενες στον αγοραστή ή το λήπτη εκπτώ­σεις, εφόσον αποδεικνύονται από στοιχεία, τα οποία εκ­δίδονται σύμφωνα με τις διατάξεις που ισχύουν. Ειδικό­τερα, προκειμένου για εκπτώσεις που χορηγούνται λόγω κύκλου εργασιών, λαμβάνονται υπόψη, εφόσον τα παρε­χόμενα ποσοστά εκπτώσεων γνωστοποιούνται στην αρ­

μόδια Δ.Ο.Υ. του πωλητή ή του παρέχοντος τις υπηρε­σίες, τουλάχιστον τέσσερις (4) μήνες πριν από την πραγ- ματοποίησή τους.

β) Οι επιστροφές του τιμήματος, σε περίπτωση ολικής ή μερικής ακύρωσης της παράδοσης αγαθών ή της παρο­χής υπηρεσιών.

γ) Τα ποσά τα οποία λαμβάνει ο υποκείμενος στο φόρο από τον αγοραστή των αγαθών ή το λήπτη των υπηρε­σιών, για κάλυψη δαπανών που πραγματοποιεί στο όνομα και για λογαριασμό του αγοραστή ή του λήπτη, εφόσον:

-    έχουν καταχωρηθεί σε προσωρινό λογαριασμό στα λογιστικά του βιβλία,

-    τα οικεία παραστατικά έχουν εκδοθεί στο όνομα του α­γοραστή των αγαθών ή του λήπτη των υπηρεσιών, από τα οποία προκύπτει το πραγματικό ποσό των δαπανών και παραδίδονται στον αγοραστή των αγαθών ή το λήπτη των υπηρεσιών που αφορούν.

Οι διατάξεις των περιπτώσεων α'και β'της παραγράφου αυτής δεν ισχύουν για τις χορηγούμενες εκπτώσεις και τη μερική επιστροφή τιμήματος σε περίπτωση παροχής υ­πηρεσιών από τα πρόσωπα της παραγράφου 5 του άρ­θρου 49 του Ν.2238/1994 (ΦΕΚ 151 Α').

5α. Η φορολογητέα αξία μειώνεται σε περίπτωση ολι­κής ή μερικής μη πληρωμής του τιμήματος, εφόσον μετά την πραγματοποίηση των φορολογητέων πράξεων διαπι­στώνεται ότι η απαίτηση κατέστη οριστικά ανεπίδεκτη ει­σπράξεως, λόγω θέσεως επιχείρησης σε ειδική εκκαθά­ριση, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 46 και 46α του Ν.1892/1990 (ΦΕΚ 101Α"), όπως αυτός τροποποιήθη­κε με τις διατάξεις του άρθρου 14 του Ν.2000/1991 (ΦΕΚ 206 Α').

Η μείωση της φορολογητέας βάσης ενεργείται μετά την έκδοση της απόφασης του Εφετείου της έδρας της επι­χείρησης, που προβλέπεται από την παρ. 1 του πιο πάνω αναφερόμενου άρθρου 46. Για την έγκριση της μείωσης απαιτείται απόφαση του αρμόδιου Προϊσταμένου της Δη­μόσιας Οικονομικής Υπηρεσίας (ΔΟΥ), η οποία εκδίδεται μετά από αίτηση της ενδιαφερόμενης επιχείρησης και την προσκόμιση των απαραίτητων στοιχείων, από τα οποία προκύπτει το σύνολο της ανείσπρακτης απαίτησης, μέσα σε προθεσμία έξι (6) μηνών μετά την έκδοση της απόφα­σης του Εφετείου.

Στην περίπτωση κατά την οποία ο Φ.Π.Α. που αναλογεί στην κατά τα ανωτέρω μείωση της φορολογητέας βάσης έχει καταβληθεί από τον υπόχρεο, συμψηφίζεται κατά τη φορολογική περίοδο, κατά την οποία εκδόθηκε η απόφα­ση του προϊσταμένου της ΔΟΥ. Στην περίπτωση, κατά την οποία ο Φ.Π.Α. που αναλογεί στην κατά τα ανωτέρω μείω­ση της φορολογητέας αξίας δεν έχει καταβληθεί από τον υπόχρεο δεν καταβάλλεται, ως μη οφειλόμενος στη συ­γκεκριμένη φορολογική περίοδο, κατά την οποία οφείλε- το. Τυχόν πράξεις επιβολής φόρου ή προστίμων που έ­χουν εκδοθεί μέχρι την έκδοση της απόφασης του προϊ­σταμένου της ΔΟΥ ακυρώνονται.

6.  Η φορολογητέα αξία μειώνεται κατά την αξία των ει­δών συσκευασίας που επιστρέφονται από τους αγορα­στές.

7.  Στην περίπτωση ενδοκοινοτικής απόκτησης αγαθών, που πραγματοποιήθηκε από υποκείμενο εγκαταστημένο στο εσωτερικό της χώρας, η οποία αποδεδειγμένα φορο­λογήθηκε σε άλλο κράτος - μέλος κατά το χρόνο της άφι­ξης της αποστολής ή της μεταφοράς στο κράτος αυτό, η φορολογητέα αξία μειώνεται αναλόγως.

Ειδικά για αγαθά που υπόκεινται σε ειδικό φόρο κατα­νάλωσης, η φορολογητέα αξία μειώνεται επίσης με το πο­σό του φόρου αυτού, ο οποίος καταβλήθηκε σε άλλο κρά­τος - μέλος και αποδεδειγμένα επιστράφηκε από αυτό το άλλο κράτος - μέλος.

8.  Στην παράδοση εφημερίδων και περιοδικών που ε­νεργούν οι εκδοτικές και εισαγωγικές επιχειρήσεις, κα­θώς και οι επιχειρήσεις που πραγματοποιούν ενδοκοινο­τικές αποκτήσεις, ως φορολογητέα αξία λαμβάνεται η τι­μή παράδοσης αυτών, χωρίς φόρο προστιθέμενης αξίας, μετά την αφαίρεση της προμήθειας που χορηγείται στα πρακτορεία διανομής.

9.  Ειδικά στην πώληση καρτών τηλεπικοινωνίας, εισιτη­ρίων μεταφοράς προσώπων των οποίων προβλέπεται η α­κύρωση σε ειδικά μηχανήματα, καθώς και σε κάθε άλλη παρόμοια περίπτωση, ως φορολογητέα αξία λαμβάνεται η τιμή λιανικής πώλησης αυτών χωρίς φόρο προστιθέμε­νης αξίας. Ο φόρος που αναλογεί για τις πωλήσεις αυτές καταβάλλεται από την επιχείρηση παροχής των υπηρε­σιών κατά το χρόνο διάθεσης αυτών.

Οι υποκείμενοι στο φόρο που μεσολαβούν στη διάθεση αυτών στο κοινό δεν έχουν τις υποχρεώσεις του νόμου αυτού για τη συγκεκριμένη δραστηριότητα.

Οι διατάξεις του προηγούμενου εδαφίου εφαρμόζονται και για την προμήθεια που καταβάλλεται από διαχειρι­στές συστήματος ελεγχόμενης στάθμευσης σε άλλα πρόσωπα που μεσολαβούν για τη διάθεση καρτών στο κοινό.

Οι διατάξεις αυτής της παραγράφου εφαρμόζονται α­νάλογα και σε κάθε περίπτωση προμήθειας για διάθεση πιστωτικών καρτών.

10.          Με αποφάσεις του Υπουργού Οικονομικών ρυθμίζε­ται η διαδικασία και κάθε αναγκαία λεπτομέρεια για την ε­φαρμογή των διατάξεων του άρθρου αυτού.