Ν. 2859: Άρθρο 36 Υποχρεώσεις των υποκειμένων στο φόρο

1.  O υποκείμενος στο φόρο υποχρεούται να υποβάλλει τις παρακάτω δηλώσεις:

α) δήλωση έναρξης των εργασιών του, η οποία υποβάλ­λεται πριν από την έναρξη των εργασιών αυτών. Ως έναρ­ξη εργασιών θεωρείται ο χρόνος πραγματοποίησης της πρώτης συναλλαγής στα πλαίσια της επιχείρησης. Προ­κειμένου για νομικά πρόσωπα, ως χρόνος έναρξης θεω­ρείται ο χρόνος της νόμιμης σύστασης αυτών. Στην περί­πτωση νομικών προσώπων, η καθυστέρηση υποβολής της δήλωσης έναρξης μέχρι τριάντα (30) ημέρες δεν συ­νεπάγεται την επιβολή κυρώσεων, εφόσον δεν έχουν πραγματοποιήσει καμία συναλλαγή,

β) δήλωση μεταβολών-μετάταξης, με την οποία δηλώ­νει οποιαδήποτε μεταβολή, όπως αλλαγή της επωνυμίας, του τόπου επαγγελματικής του εγκατάστασης, του αντι­κειμένου εργασιών, την πραγματοποίηση ενδοκοινοτικών αποκτήσεων αγαθών και παραδόσεων αγαθών που απαλ­λάσσονται, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 28, την ίδρυση ή κατάργηση υποκαταστημάτων, την αλλαγή των τηρούμενων βιβλίων Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων και του καθεστώτος φόρου προστιθέμενης αξίας που ανήκει.

Η δήλωση αυτή υποβάλλεται εντός δέκα (10) ημερών α­πό το χρόνο που έγιναν οι μεταβολές αυτές, γ) δήλωση οριστικής παύσης εργασιών. Η δήλωση αυτή υποβάλλεται για μεν τα φυσικά πρόσω­πα εντός δέκα (10) ημερών από την οριστική παύση των εργασιών τους, για δε τα νομικά πρόσωπα και τις ενώσεις προσώπων εντός τριάντα (30) ημερών από τη λύση τους. Σε περίπτωση κληρονομικής διαδοχής επιχείρησης ως συνόλου, η δήλωση παύσης εργασιών υποβάλλεται από τους κληρονόμους, μέσα σε δέκα (10) ημέρες, από την ε­νεργό ανάμιξή τους στην κληρονομούμενη επιχείρηση και όχι πέραν των δέκα (10) ημερών από την λήξη της προ­θεσμίας αποποίησης, που προβλέπεται από τις διατάξεις του άρθρου 1847 του Αστικού Κώδικα, σε κάθε άλλη πε­ρίπτωση.

2.  Σε κάθε υποκείμενο στο φόρο χορηγείται μοναδικός αριθμός φορολογικού μητρώου (Α.Φ.Μ.) ως εξής:

α) Στα φυσικά πρόσωπα με τη δήλωση απόδοσης Α.Φ.Μ. εκτός αν έχει χορηγηθεί Α.Φ.Μ. με δήλωση φορο­λογίας εισοδήματος. Ο αριθμός αυτός δεν καταργείται με την οριστική παύση των εργασιών.

β) Στα νομικά πρόσωπα και στις ενώσεις προσώπων με­τά την υποβολή της δήλωσης έναρξης εργασιών. Ο αριθ­

μός αυτός δεν καταργείται με την αλλαγή της νομικής μορφής των προσώπων αυτών, αλλά με την οριστική λύ­ση ή διάλυσή τους.

γ) Στις υπό ίδρυση επιχειρήσεις χορηγείται Α.Φ.Μ. που παραμένει ο ίδιος για την επιχείρηση και μετά το πέρας των εργασιών της ίδρυσης.

Με αποφάσεις του Υπουργού Οικονομικών καθορίζεται το χρονικό διάστημα εργασιών ίδρυσης επιχείρησης.

3.  Τις υποχρεώσεις της παραγράφου 1 έχουν ανεξάρ­τητα αν είναι υποκείμενα στο φόρο και τα αλλοδαπά νομι­κά πρόσωπα, τα οποία:

α) ιδρύουν υποκατάστημα ή αποκτούν άλλη εγκατά­σταση στο εσωτερικό της χώρας, β) εγκαθιστούν γραφείο στο εσωτερικό της χώρας, γ) συμμετέχουν σε ημεδαπά νομικά πρόσωπα, εκτός α­πό τη συμμετοχή σε ανώνυμες εταιρείες, δ) αποκτούν ακίνητο στο εσωτερικό της χώρας και ε) έχουν οποιαδήποτε δραστηριότητα στο εσωτερικό της χώρας, η οποία συνεπάγεται την υποβολή φορολογι­κών δηλώσεων.

4.  Ο υποκείμενος στο φόρο υποχρεούται επίσης:

α) να τηρεί βιβλία και να εκδίδει στοιχεία, σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων.

Ειδικά, ο υποκείμενος στο φόρο που παραλαμβάνει εν­σώματα κινητά αγαθά, τα οποία του αποστέλλονται από άλλο κράτος-μέλος από ή για λογαριασμό υποκείμενου στο φόρο που διαθέτει αριθμό φορολογικού μητρώου Φ.Π.Α. σε αυτό το άλλο κράτος-μέλος, με σκοπό την εκτέ­λεση υπηρεσιών πραγματογνωμοσύνης ή εργασιών σε αυτά, στις οποίες συμπεριλαμβάνονται και οι εργασίες της περίπτωσης ε'της παραγράφου 2 του άρθρου 8, υπο­χρεούται να καταχωρεί τα σχετικά στοιχεία που επιτρέ­πουν την εξακρίβωση των αγαθών αυτών σε λογαρια­σμούς βιβλίων που τηρεί ή σε ειδικό βιβλίο,

β) να επιδίδει τις προβλεπόμενες από τις διατάξεις του άρθρου 38 δηλώσεις.

Η διάταξη αυτή δεν εφαρμόζεται προκειμένου για υπο­κείμενους στο φόρο που πραγματοποιούν αποκλειστικά πράξεις που απαλλάσσονται από το φόρο, χωρίς δικαίω­μα έκπτωσης. Ειδικά για τη δήλωση που προβλέπεται από την παράγραφο 8 του άρθρου 38 , η υποχρέωση αυτή υ­φίσταται ανεξάρτητα από την ιδιότητα του προσώπου ως υποκείμενου ή μη στο φόρο,

γ) να υποβάλλει στον αρμόδιο Προϊστάμενο ΔΟΥ δήλω­ση, όταν ενεργεί πράξεις που προβλέπουν οι διατάξεις του άρθρου 6, για τις οποίες απαιτείται η σύνταξη συμβο­λαιογραφικού εγγράφου και να καταβάλλει το φόρο που αναλογεί. Η δήλωση αυτή υποβάλλεται πριν από τη σύ­νταξη του συμβολαιογραφικού εγγράφου,

δ) να ορίζει αντιπρόσωπό του, πριν από την ενέργεια ο­ποιασδήποτε φορολογητέας πράξης στο εσωτερικό της χώρας, εφόσον πρόκειται για υποκείμενο στο φόρο που δεν είναι μόνιμα εγκαταστημένος στο εσωτερικό της χώ­ρας. Ο ορισμός του αντιπροσώπου γίνεται με την κατάθε­ση αντιγράφου του σχετικού πληρεξούσιου εγγράφου στον Προϊστάμενο ΔΟΥ, που είναι αρμόδιος για τη φορο­λογία εισοδήματος του αντιπροσώπου.

Το αντίγραφο αυτό πρέπει να είναι θεωρημένο από την ελληνική προξενική αρχή του τόπου, όπου είναι εγκατε­στημένος ο υποκείμενος στο φόρο,

ε) Δεν υπάρχει υποχρέωση ορισμού αντιπροσώπου, ε­φόσον συντρέχουν σωρρευτικά οι εξής προϋποθέσεις: αα) πραγματοποιείται παράδοση αγαθών στο εσωτερι­

κό της χώρας, κατά την έννοια των διατάξεων της παρα­γράφου 3 του άρθρου 15,

ββ) στο τιμολόγιο ή άλλο ισοδύναμο με αυτό στοιχείο που εκδίδεται, γίνεται ρητή αναφορά ότι πρόκειται για πα­ράδοση αγαθών που πραγματοποιείται μετά από ενδο­κοινοτική απόκτηση κατά την έννοια των διατάξεων της παραγράφου 3 του άρθρου 15 και αναγράφεται τόσο ο α­ριθμός φορολογικού μητρώου, με τον οποίο ο υποκείμε­νος αυτός πραγματοποίησε την ενδοκοινοτική απόκτηση και τη μετέπειτα παράδοση αγαθών, όσο και ο αριθμός φορολογικού μητρώου του παραλήπτη, ο οποίος καθί­σταται υπόχρεος για την καταβολή του φόρου της παρά­δοσης αυτής.

Επίσης, δεν υπάρχει υποχρέωση ορισμού αντιπροσώ­που στην περίπτωση παροχής υπηρεσιών της παραγρά­φου 3 του άρθρου 14 , εκτός αν ο παρέχων τις υπηρεσίες αυτές δεν είναι εγκατεστημένος σε κράτος-μέλος της κοι­νότητας και οι υπηρεσίες παρέχονται σε λήπτη που δεν έ­χει δικαίωμα έκπτωσης και είναι εγκατεστημένος στο ε­σωτερικό της χώρας. Ομοίως, δεν υπάρχει υποχρέωση ο­ρισμού φορολογικού αντιπροσώπου για τις παροχές υπηρεσιών της παραγράφου 4 του άρθρου 14, καθώς και στην ενδοκοινοτική μεταφορά αγαθών και στις υπηρεσίες διαμεσολάβησης κατά τις διατάξεις της περίπτωσης γ'της παραγράφου 2 του άρθρου 14 , όταν ο παρέχων τις υπηρεσίες αυτές δεν είναι εγκατεστημένος σε κράτος - μέλος της Κοινότητας και ο λήπτης είναι υποκείμενος στο φόρο εγκατεστημένος σε κράτος - μέλος της Κοινότητας, στ) να τηρεί θεωρημένο ειδικό βιβλίο όπου θα καταγρά­φει τα αγαθά που απέστειλε ή μετέφερε ή τα οποία απε­στάλησαν ή μεταφέρθηκαν για λογαριασμό του σε άλλο κράτος-μέλος, για τις ανάγκες των πράξεων που αναφέ­ρονται στις περιπτώσεις γ', δ'και ε'της παραγράφου 3 του άρθρου 7.

Στο βιβλίο αυτό καταχωρούνται επίσης τα μετακινούμε­να αγαθά από άλλο κράτος-μέλος προς το εσωτερικό της χώρας σύμφωνα με την περίπτωση γ'του άρθρου 12.

5.  Ο υποκείμενος στο φόρο που πραγματοποιεί ενδο­κοινοτικές αποκτήσεις αγαθών, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 11 και 12, καθώς και παραδόσεις αγαθών, οι οποίες απαλλάσσονται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρ­θρου 28, υποχρεούται επίσης:

α) να υποβάλλει ανακεφαλαιωτικό πίνακα, για τις παρα­δόσεις αγαθών που πραγματοποιεί σύμφωνα με τις δια­τάξεις των περιπτώσεων α'και γ'της παραγράφου 1 του άρθρου 28 και του τελευταίου εδαφίου της παραγράφου 2 του άρθρου 15,

β) να χρησιμοποιεί για τις συναλλαγές αυτές τον αριθ­μό φορολογικού μητρώου του με το πρόθεμα "EL" πριν απ' αυτόν, καθώς επίσης και να αναγράφει στα στοιχεία που εκδίδει τον αριθμό του φορολογικού μητρώου (Φ.Π.Α.) του συναλλασσόμενου με το ανάλογο πρόθεμα που ισχύει σε κάθε κράτος-μέλος και

γ) να υποβάλλει στατιστική δήλωση (INTRASTAT) για τις ενδοκοινοτικές συναλλαγές που πραγματοποιεί για κάθε φορολογική περίοδο,

δ) να υποβάλλει ανακεφαλαιωτικό πίνακα για τις ενδο­κοινοτικές αποκτήσεις αγαθών που πραγματοποιεί μετά την 1.1.1996, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 11 παράγραφοι 1 και 2 και 12.

6.Τα        νομικά πρόσωπα που δεν υπόκεινται στο φόρο και οι αγρότες του ειδικού καθεστώτος του άρθρου 41 , εφό­σον διενεργούν ενδοκοινοτικές αποκτήσεις αγαθών, οι ο­

ποίες δεν καλύπτονται από την παρέκκλιση της παραγρά­φου 2 του άρθρου 11 υποχρεούνται:

α) να υποβάλλουν τις δηλώσεις που προβλέπονται από την παράγραφο 1 και να λαμβάνουν Α.Φ.Μ., όπως προ­βλέπεται από την παράγραφο 2,

β) να υποβάλλουν δήλωση, με την οποία γνωστοποιούν τη διενέργεια φορολογητέων ενδοκοινοτικών αποκτήσε­ων αγαθών. Η δήλωση αυτή υποβάλλεται κατά το χρόνο που διαπιστώνεται η συνδρομή των προϋποθέσεων για τη φορολόγηση, σύμφωνα με την παράγραφο 1 του άρθρου 11,

γ) να υποβάλλουν τη δήλωση που προβλέπεται από την παράγραφο 6 του άρθρου 38,

δ) να υποβάλλουν δήλωση με την οποία γνωστοποιούν την παύση των φορολογητέων ενδοκοινοτικών αποκτή­σεων αγαθών. Η δήλωση αυτή υποβάλλεται μέχρι τις 10 Ιανουαρίου του έτους κατά το οποίο δεν προβλέπεται η πραγματοποίηση φορολογητέων ενδοκοινοτικών απο­κτήσεων αγαθών,

ε) να υποβάλλουν τις δηλώσεις που προβλέπονται στις περιπτώσεις β'και δ'της προηγούμενης παραγράφου και να εφαρμόζουν όσα προβλέπονται στην περίπτωση γ'της ίδιας παραγράφου.

7.  Τις υποχρεώσεις που προβλέπει το άρθρο αυτό έ­χουν κατά περίπτωση και τα εξής πρόσωπα:

α) ο εκκαθαριστής, ο κηδεμόνας, ο προσωρινός διαχει­ριστής και ο μεσεγγυούχος, στις περιπτώσεις κληρονο- μίας και μεσεγγύησης,

β) ο επίτροπος, ο κηδεμόνας και ο αντιλήπτορας, στις περιπτώσεις ανηλίκων, απόντων, δικαστικά ή νόμιμα απα­γορευμένων και των προσώπων που βρίσκονται υπό δικα­στική αντίληψη,

γ) ο προσωρινός ή οριστικός σύνδικος, σε περίπτωση πτώχευσης του υποκείμενου στο φόρο,

δ) ο αντιπρόσωπος του εγκαταστημένου εκτός του ε­σωτερικού της χώρας υποκείμενου στο φόρο,

ε) οι κληρονόμοι και οι δωρεοδόχοι του υποκείμενου στο φόρο για τις φορολογικές υποχρεώσεις του, μέχρι το θάνατό του ή τη σύσταση της δωρεάς εν ζωή,

στ) κάθε πρόσωπο το οποίο, με βάση νόμο ή δικαστική απόφαση, υποκαθιστά τον υποκείμενο στο φόρο,

ζ) ο εκπρόσωπος ή μέλος της ένωσης προσώπων, κατ' ανάλογη εφαρμογή των διατάξεων της φορολογίας εισο­δήματος,

η) ο ιδρυτής της επιχείρησης για τις υποχρεώσεις αυ­τής μέχρι το χρόνο έναρξης της λειτουργίας της επιχεί­ρησης.

8.  Απαλλάσσονται από τις υποχρεώσεις του παρόντος άρθρου, εκτός αν άλλως ορίζεται σ' αυτό:

α) τα πρόσωπα, τα οποία καθίστανται υποκείμενα στο φόρο από περιστασιακή παράδοση καινούργιου μεταφο­ρικού μέσου σε άλλο κράτος- μέλος, β) οι αγρότες του ειδικού καθεστώτος του άρθρου 41, γ) τα νομικά πρόσωπα που δεν υπόκεινται στο φόρο, δ) τα φυσικά πρόσωπα τα οποία πραγματοποιούν α­παλλασσόμενες πράξεις της περίπτωσης κστ'της παρα­γράφου 1 του άρθρου 22 και μόνο για τις πράξεις αυτές.

9.  Με αποφάσεις του Υπουργού Οικονομικών ορίζονται: α) ο τύπος, το περιεχόμενο και η διαδικασία υποβολής

των δηλώσεων,

β) ο τρόπος τήρησης και το περιεχόμενο του ειδικού βι­βλίου που προβλέπεται στις περιπτώσεις α'και στ'της πα­ραγράφου 4 αυτού του άρθρου,

γ) ο τύπος, το περιεχόμενο και ο χρόνος υποβολής των ανακεφαλαιωτικών πινάκων, που προβλέπονται από τις διατάξεις των περιπτώσεων α'και δ'της παραπάνω παρα­γράφου 5,

δ) ο χρόνος και ο τρόπος διαχωρισμού των ακαθαρί­στων εσόδων από λιανικές πωλήσεις κατά συντελεστή φόρου,

ε) ο τύπος και το περιεχόμενο του στοιχείου, προκειμέ­νου για παράδοση καινούργιου μεταφορικού μέσου και

στ) ο τύπος και το περιεχόμενο της δήλωσης έναρξης και παύσης φορολογητέων ενδοκοινοτικών αποκτήσεων της παραγράφου 6, ζ) το χρονικό διάστημα εργασιών ίδρυσης επιχείρησης. 10. Με κοινές αποφάσεις των Υπουργών Εθνικής Οικο­νομίας και Οικονομικών ορίζονται τα τυχόν πρόσθετα στοιχεία του κοινοτικού εντύπου INTRASTAT, η διαδικα­σία και ο χρόνος υποβολής της δήλωσης που προβλέπε­ται στην περίπτωση γ' της παραγράφου 5.